Ester en amide - bouwsteen 4
Structuurformules leren en oefenen met de brailleleesregel
Ethylethanoaat
Het systeem spreekt twee keer van ethaan op niveau 2. Dat is een foutje; daar wordt aan gewerkt. Maar dit foutje maakt het goed uitlezen van de formulie niet onmogelijk, je moet alleen even zelf opletten waar de hoofdketen zit. Hetzelfde geldt voor methylpropanoaat.
Havo-leerlingen moeten dit molecuul kunnen herkennen, vwo-leerlingen moeten kunnen naamgeven.
Dit moet je weten:
- Een ester bestaat uit twee koolstofketens.
- De functionele/karakteristieke groep voor esters is COOC. Dit moet je zowel op havo als vwo weten voor je eindexamen.
- Kenmerkend voor de ester is het stuk O=C-O. Daar moet een C achter komen, anders is het geen ester. Maar let op: die C tel je mee in de hoofdketen.
- De hoofdketen is de keten aan de kant met C=O binding. In dit geval bestaat dat uit twee C-atomen, vandaar de naam ethanoaat. Bij langere of kortere koolstofketens verandert dit naar bijvoorbeeld methanoaat of propanoaat.
- De andere koolstofketen, die vastzit aan de enkelgebonden O, bestaat hier ook uit 2 C-atomen, vandaar de naam ethyl. Bij langere of kortere koolstofketens verandert dit naar bijvoorbeeld methyl of propyl. Je kunt die keten ook bij de esther trekken, dan heb je het over een functionele groep methylester, ethylester, enz.
Tip: vraag je docent om je te helpen dit molecuul met een bouwdoos voor moleculen te bouwen en dit verder uit te leggen.
Methylpropanoaat
Havo-leerlingen moeten dit molecuul kunnen herkennen, vwo-leerlingen moeten kunnen naamgeven. Zie ethylethanoaat.
N-methylethaanamide
Havo- en vwo-leerlingen moeten dit molecuul kunnen herkennen, kunnen naamgeven hoeft niet.
Dit moet je weten:
- Het programma herkent hier op niveau 3 een methylgroep (CH_3), maar we benoemen hem niet zo. Dat is een foutje. Er wordt aan gewerkt. De CH_3 is in dit molecuul onderdeel van de stam van het molecuul; hier dus meteen de hele stam. Dit is vergelijkbaar met wat is uitgelegd bij de esters: aan de kant van de dubbelgebonden O zit de hoofdstam (hier dus ethaan). Aan de kant van de N zit de tweede keten (hier dus methyl).
N-methylpropaanamide
Havo- en vwo-leerlingen moeten dit molecuul kunnen herkennen, kunnen naamgeven hoeft niet.
Dit moet je weten:
- Het programma voegt het detail secundair toe, dit hoef je niet te weten voor het eindexamen.
Benzeen
Dit moet je weten:
- Benzeen wordt afgebeeld als een 6-hoek. Op ieder hoekpunt bevindt zich een C.
- Verder bevinden zich in de benzeenring dubbele bindingen. Hieronder volgt nog voor mensen die kunnen zien een weergave van de benzeenring waarin de C’s en H’s niet zijn getekend.
Benzeen
Meer structuurformules oefenen. Dit zijn alle bouwstenen: |
|