Toegankelijke toetsafname bij leerlingen met dyslexie

Toets toegankelijk? Dan ook aandacht voor de toetsafname.

Maar let op: het gaat niet alleen om toegankelijke toetsen, maar ook om de toetsafname zelf. Ook daarbij moet voldoende rekening met de leesbeperking van een leerling worden gehouden. Wanneer daar geen aandacht voor is, helpt het niet zoveel dat een toets toegankelijk is.
Waarop moet je letten bij de toetsafname?

Deze 6 aandachtspunten geven je houvast:

1. Leerlingen hebben een antwoordblad met voldoende schrijfruimte per vraag en onderdeel.
2. Leerlingen met een leesbeperking krijgen extra tijd om te toets te maken of de toets duurt niet langer dan bijvoorbeeld 30 minuten en alle leerlingen krijgen de tijd die ze nodig hebben.
3. Leerlingen met een zeer slecht handschrift mogen hun antwoorden typen in plaats van met de hand te schrijven.
4. Wanneer spelling geen doel is van de toets, mogen leerlingen de spellingcontrole of een woordenboek gebruiken.
5. Wanneer het gaat om een tekstbegriptoets of een toets met een bronnenblad, staan de vragen op een apart blad, zodat de het blad met de brontekst en het blad met vragen naast elkaar kunnen liggen.
6. Leerlingen met dyslexie krijgen de kans om mondeling getoetst te worden of ze mogen hun schriftelijke antwoorden mondeling toelichten.

Altijd toepassen

Deze aandachtspunten gelden altijd: tijdens de lessen, bij het maken van huiswerk en bij alle toetsen. De tijd dat er alleen tijdens centrale toetsweken rekening met leerlingen met een beperking werd gehouden, ligt hopelijk op alle scholen ver achter ons! Wanneer je bij het ontwerpen van de toets en de afname daarvan stilstaat bij de diverse behoeften van je leerlingen, kunnen zij echt goed laten zien wat ze weten en kunnen. En daarom neem jij die toetsen toch af, nietwaar?
 
Dit artikel is deels gebaseerd op een artikel uit het magazine van de International Dyslexia Association: Christensen, L. L., Shyyan, V., & Johnstone, C. (2014). Universal Design Considerations for Technology-Based, Large-Scale, Next Generation Assessments. IDA Magazine, Winter, 23–31.