Beeldbeschrijving in schoolboeken

Toegankelijke beelden voor blinde en slechtziende leerlingen

School- en studieboeken bevatten behalve tekst ook vaak afbeeldingen en foto’s. Veel daarvan zijn decoratief. Maar vaak bevatten de schoolboeken ook afbeeldingen die noodzakelijk zijn om de opdrachten te kunnen maken. Of om de bijbehorende tekst beter te kunnen begrijpen. Bij die afbeeldingen en foto’s maken onze didactisch specialisten beeldbeschrijvingen.

Waarom beeldbeschrijvingen?

Dankzij beeldbeschrijving kan een slechtziende of blinde leerling begrip krijgen van hetgeen alle andere leerlingen te zien krijgen. Didactisch specialist Minke van Weert: “Het gaat er dus om dat blinde en slechtziende leerlingen kunnen meedoen in de klas. Wanneer de docent iets uitlegt, weet ook de slechtziende- of blinde leerling waar de docent het over heeft. Ook kunnen leerlingen beter met elkaar samenwerken; ze hebben hetzelfde mentale plaatje, hetzelfde begrip van de afbeeldingen."

Vak apart

Het lijkt heel simpel: een beeldbeschrijving is een beschrijving van een foto of afbeelding. Dat is echter te kort door de bocht. Neem bijvoorbeeld de afbeelding van de vogel in dit artikel. Een ziend persoon zou de afbeelding als volgt kunnen omschrijven: ‘De vogel zit op een tak’. Maar iemand die blind is heeft dan niet door dat een vogel geen billen heeft. De beschrijving is onvolledig. Beeldbeschrijvingen maken voor mensen met een visuele beperking is dan ook een vak apart.

roodborstje op een tak

De beeldbeschrijving van deze afbeelding kan bijvoorbeeld zijn: 'Foto van een klein vogeltje (een roodborstje). Zijn twee pootjes omklemmen een tak. Het vogeltje heeft een oranje-rode borst die tot net iets achter en boven de oogjes doorloopt. De bovenkant van het kopje, de rug, vleugels en staart zijn bruin.'

Hoe uitgebreid een beeldbeschrijving is en wat erin wordt vermeld hangt echter sterk af van de context die bij de afbeelding wordt gegeven. En van de doelgroep. Minke van Weert: "Foto’s in schoolboek vragen meestal niet om een lange beschrijving. De tekst eromheen maakt vaak al veel duidelijk. Het hangt dus sterk af van de omliggende tekst waarbij de foto is geplaatst en ook voor welke leeftijd het bedoeld is."

Beeldbeschrijving versus audiodescriptie

Wat is eigenlijk het verschil tussen beeldbeschrijving en audiodescriptie? Beeldbeschrijvingen hebben betrekking hebben op stilstaand beeld. Bij audiodescriptie daarentegen gaat het juist om bewegend beeld. Hierbij beschrijft een stem alle visuele elementen die van belang zijn om een goed begrip te krijgen van een film, tv-programma, theatervoorstelling of fragmenten daarvan. Bijvoorbeeld beelden of handelingen in scenes van een film, video of theatervoorstelling. Ze worden op beknopte wijze beschreven. Meestal gebeurt dit in de natuurlijke pauzes, tussen de dialogen door.
 

Afbeelding
Klantenservice Dedicon

We helpen je graag verder!

Heb je een vraag over beeldbeschrijving in schoolboeken? Onze klantenservice helpt je graag verder! T: 0486 486 486